Op donderdag 30 juli geeft Léon Berben een concert in de Bovenkerk te Kampen. Hij zal dan het fraaie Hinsz-orgel bespelen. Hieronder treft u een kort interview met hem aan, naar aanleiding van zijn eerste kennismaking met dit instrument.
De in Heerlen geboren, en in Keulen woonachtige Léon Berben was de laatste klavecinist van het beroemde, en inmiddels opgeheven ensemble voor oude muziek Musica Antiqua Köln, dat destijds door Reinhard Goebel is opgericht. Hoewel Léon met een aantal leden nog steeds kamermuziek uitvoert, richt hij zich steeds meer op een solocarrière als organist en als klavecinist. Hij heeft uitnodigingen ontvangen naar belangrijke festivals, zoals het Rheingau Musik Festival, klavierfestival Ruhr, en verschillende belangrijke historische orgels zoals in Muri, Schlägl, Weener, Kampen. Orgelconcerten in Frankrijk en Spanje staan ook op het programma, evenals een debuut in Tokio. Dat is niet verwonderlijk, want hij heeft de afgelopen jaren diverse onderscheidingen ontvangen (o.a. een CHOC voor zijn Hassler CD, een Diapason D’Or voor zijn cd’s met orgelwerken van William Byrd, Cabanilles e.d.. Ook heeft hij al 4 keer de Vierteljahres Preis der Deutschen Schallplatten Kritik gekregen voor de verschillende van zijn cd’s. Daarnaast staat een integrale uitvoering o
p cd met de klavierwerken van Sweelinck en Johann Sebastian Bach op stapel. De dubbel cd met de Toccata’s van Bach, voor klavecimbel en orgel (Grote- of Sint Laurenskerk te Alkmaar) is onlangs uitgekomen bij het label Ramée, evenals de cd met fluitsonates van Johann Joachim Quantz (1697-1773), bij Naxos, met voormalige leden van Musica Antiqua Köln..
In september heeft Léon de sleutels van de Bovenkerk gekregen om eens kennis te maken met het Hinsz-orgel, en de ruimte waarin het staat opgesteld. Naar aanleiding van deze ervaringen, leggen wij deze ‘nieuwkomer’ in Kampen een aantal vragen voor.
Kun je iets vertellen over jouw eerste ervaringen met het Hinsz-orgel?
Mijn Indruk van het hoofdorgel in de Bovenkerk is dat het een prachtig instrument is. Het is een geweldig ‘laat-barok’ of ‘hoogbarok’ orgel, waarin een volmaakte synthese is bereikt tussen de heel oude stemmen en de 18e eeuwse registers. Bovendien klinkt het orgel erg fraai. De akoestiek van de ruimte is weliswaar lang maar blijft altijd duidelijk, ook wanneer je in een hoog tempo speelt. Indrukwekkend is het plenum van het orgel. Het heeft iets ‘Noord Duits’, maar met een sprankelende en briljante bekroning.
Ik heb genoten van die mooie, intens klinkende fluiten! Het is ook een ideaal or
gel om werkenvoor Johann Sebastian Bach en zijn zoon Carl Philip Emanuel te spelen... Het heeft een geweldig plenum voor Fantasia in g-moll (BWV 542), dat staat als een huis, terwijl je in de ‘dorische’ Toccata (BWV 538) haast kamermuzikale kleine plena tegenover elkaar kan zetten. En de vier klavieren zijn uitermate geschikt om allerhande echo’s te maken in het Concerto in C-Dur (BWV 594), dat een bewerking is van een vioolconcert van Vivaldi.
Had je dit orgel wel eens live gehoord? Of kende je het orgel van de cd?
Als student aan het Haags conservatorium heb ik ooit een orgelconcert bezocht, en was toen zeer onder de indruk van het instrument! Ik herinner me nog goed de fagot van het Rugwerk
Je bent in Limburg geboren, en woont al jaren in Duitsland. Is er een verschil ik cultuur?
Als Zuid Limburger is er niet zo’n groot verschil. Ik kom niet uit Maastricht waar alles meer Frans georiënteerd is, maar uit Heerlen, vlak aan de grens... Keulen is een erg open, weliswaar grote stad (meer dan 1 miljoen inwoners) maar ook een vriendelijke en overzichtelijke stad. Ik woon er erg graag. Keulen ligt ook erg centraal, zodat je overal snel terecht kunt. Bovendien is het vliegveld niet ver weg; erg praktisch dus. Het leven is er wel iets sneller dan in het Zuiden van Nederland, maar dat bevalt mij erg goed; zo gebeurt er tenminste nog eens iets! En Keulen heeft natuurlijk een traditie op het gebied van de ‘oude muziek’ hoog te houden, weliswaar bestaat Musica Antiqua Köln niet meer, helaas moet ik zeggen…
In de personalia staat dat je meer gaat toeleggen op solospel. Wat is daarvan de reden? Het spelen in ensembles is toch ook mooi?
Solospel is fantastisch! Je hebt weliswaar zelf helemaal de verantwoording, maar het is enorm boeiend om in de historische stukken te duiken, de oude bronnen te lezen, en die in muziek om te zetten. Dit heeft natuurlijk veel invloed op de manier van spelen: snel is snel, een adagio ook echt langzaam, en er blijkt zeer veel versierd te zijn. Dit ‘bewijzen’ de afschriften van de Toccata’s van Bach, die ik onlangs heb opgenomen. Deze versieringen zijn, zoals vaak wordt beweerd, geen latere toevoegsels uit de tijd na 1750. Nee, al vroeg in de 18de eeuw werd er versierd, ook om de orgel en klavecimbeltoon te beleven!
Goede kamermuziek is een lust om te spelen. Neem het Musikalisches Opfer van Bach, geweldig, dat we afgelopen jaar hebben uitgevoerd. Zelfs deze toch moeilijke en intellectuele muziek waardeert het publiek zeer. Het is ontzettend mooi om samen te spelen met mensen die je goed kent, zoals met de fluitiste Verena Fischer (ook van Musica Antiqua Köln), en met wie je de afgelopen jaren hebt gestudeerd, dat je daar nu de vruchten van kunt plukken! Met haar, en de cellist Klaus-Dieter Brandt, hebben we voor Naxos een dubbel cd met Twaalf fluitsonates van de Zweedse componist John Helmich Ramon uitgebracht.
n voor het concert dat hij aankomende donderdag 30 juli gaat verzorgen in de Bovenkerk te Kampen, op het Hinsz-orgel. Hij deed dat samen met zijn collega Wolfgang Kostujak.
n voor het concert dat hij aankomende donderdag 30 juli gaat verzorgen in de Bovenkerk te Kampen, op het Hinsz-orgel. Hij deed dat samen met zijn collega Wolfgang Kostujak.
Wolfgang Kostujak, die een opmerking maakt...
Wolfgang Kostujak, die een opmerking maakt...
